04 May Onregelmatige werktijden
Onregelmatige werktijden
Beschrijving risico
Wat is het?
Onregelmatig werk beïnvloedt je leven en gezondheid. Je biologische klok wordt geregeld door het dag- en nachtritme van de zon. Door je leefpatroon om te keren of te verstoren raakt je biologische klok ontregeld. Onregelmatige werktijden komen bij de provincies in verschillende vormen voor. Wanneer je wordt ingeroosterd, is duidelijk wanneer je moet werken, ook wanneer dit weekend- en nachtdiensten betreft. Bij consignatiedienst, storingsdienst of piket ben je beschikbaar, maar je weet niet van tevoren of, en hoe lang je moet werken. Ook als beleidsmedewerker en leidinggevende ken je onregelmatige werktijden, bijvoorbeeld als je voor een deadline staat, of wanneer je thuiswerkt in de avonduren. In de Arbeidstijdenwet wordt geregeld hoe met de inzet van medewerkers in onregelmatige dienst moet worden omgegaan. Na extra inspanning moet er ruimte zijn voor herstel. Leidinggevenden moeten er op toezien dat die gelegenheid er is, maar ook dat die gelegenheid benut wordt. Let op dat een ‘extra dienst draaien’ niet altijd op dezelfde persoon neerkomt.
Hoe ontstaat het?
Effecten van onregelmatig werk kunnen zijn:
- vermoeidheid leidt tot concentratiestoornissen en dus tot kans op fouten en ongelukken. Chronische vermoeidheid kan tot gezondheidsproblemen leiden, zoals hartklachten.
- een ander dag- en nachtritme heeft effect op je spijsvertering. Het is moeilijk om op een gezond gewicht te blijven als je hier niet bewust mee omgaat.
- als je weinig beweegt tijdens je dienst, loop je ook hier een gezondheidsrisico.
- je sociale leven wordt beïnvloed door onregelmatig werken. Als je hierdoor in een sociaal isolement raakt, kan dat tot stress leiden.
Wanneer komt het voor?
Dienstroosters met onregelmatige werktijden kom je tegen bij facilitaire medewerkers, bijvoorbeeld bij baliewerk. Facilitaire medewerkers moeten soms extra uren draaien voor vergaderingen en evenementen. Bij bediening van bruggen en sluizen kun je weekenddiensten krijgen, bij 24-uursbediening is sprake van nachtdienst.
Consignatiedienst, storingsdienst of piket geldt voor technische medewerkers, maar ook de facilitaire dienst. Je bent beschikbaar voor storingen en andere noodgevallen. Tijdens een periode van gladheidsbestrijding is de inzet soms dagenlang erg intensief.
Maatregelen
De maatregelen om het risico aan te pakken moeten in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk.
Welke maatregelen genomen moeten worden om dit risico aan te pakken vind je hier.
Wettelijke basis
Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. Om daarvoor te zorgen is de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). Daarnaast zijn er ook nog andere wetten die werknemers beschermen tegen eventuele negatieve aspecten op het werk.
Lees hier welke wetartikelen bij dit risico van toepassing zijn.