Wettelijk kader en toepassing

Gebruik

Elke provincie moet zelf een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) uitvoeren om de risico’s van de eigen werkzaamheden in kaart te brengen. De beschrijving van werkzaamheden en risico’s in deze catalogus is een hulpmiddel om dit zo volledig mogelijk te doen.

Vervolgens kan de informatie uit deze catalogus gebruikt worden om de maatregelen in het Plan van Aanpak te formuleren. De leeroplossingen zijn bedoeld om vorm te geven aan de vereiste voorlichting die medewerkers moeten krijgen over gezond en veilig werken. Medewerkers moeten deze voorlichting volgen en het geleerde toepassen.

De arbocatalogus biedt informatie waarmee:

• Medewerkers hun werk veilig en gezond kunnen uitvoeren.
• Leidinggevenden structureel zorg kunnen dragen voor de veiligheid, gezondheid en welzijn van hun medewerkers.
• Arbocoördinatoren en preventiemedewerkers hun adviserende en ondersteunende taak kunnen uitvoeren.
• De Ondernemingsraad haar adviserende en controlerende taak kan versterken.
• P&O-adviseurs hun adviserende taak kan uitvoeren.
• Arbodiensten en externe deskundigen hun dienstverlening kunnen afstemmen op de risico’s in de organisatie.

Beleidscyclus

Voor het uitvoeren van een effectief beleid is het noodzakelijk een cyclische aanpak te volgen. Aanbevolen wordt daarvoor de Plan Do Check Act cyclus toe te passen. Deze aanpak is ook bekend als de Deming Circle.

Aanpak Risico’s

Bij het aanpakken van risico’s moet de arbeidshygiënische strategie worden gevolgd. Gevaren moeten zoveel mogelijk aan de bron worden weggenomen (Arbowet, artikel 3). Soms kan dat direct, soms vraagt dit ingrijpende maatregelen of vervolgonderzoek.  Voordat Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) worden ingezet, moeten de volgende soorten maatregelen worden overwogen en indien mogelijk uitgevoerd (in rangorde):

1. 1. Bronaanpak: Het risico voorkomen door de oorzaak weg te nemen. Dit kan door bijvoorbeeld een andere techniek of een andere stof te gebruiken, of door een werkverbod in te stellen.
   2. Afschermen: Het risico beperken door technische maatregelen. Voorbeelden zijn afscherming van een geluidsbron en afzuiging van stof en schadelijke gassen.
   3. Organisatorisch: het risico beheersen door een andere organisatie van het werk, invoeren veiliger werkmethoden, veilig handelen of het afschermen van de mens aan de bron.
   4. Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): wanneer bovenstaande maatregelen het gevaar onvoldoende wegnemen, moeten PBM worden gebruikt. Deze zijn het meest belastend voor de medewerker. PBM mogen alleen worden toegepast als de overige maatregelen niet uitvoerbaar zijn of onvoldoende zekerheid bieden.

De bescherming op een kwalitatief lager niveau is alleen acceptabel, als aan het hogere niveau redelijkerwijs niet kan worden voldaan. De term ‘redelijkerwijs’ geeft aan dat een belangenafweging mag plaatsvinden. Echter, alleen bij zwaarwegende argumenten is het gerechtvaardigd dat (nog) niet aan de arbeidshygiënische strategie wordt voldaan.

Bij de keuze van maatregelen en hulpmiddelen geldt verder het criterium dat de ‘stand der techniek’ wordt gevolgd. Nieuwe ontwikkelingen en inzichten krijgen zo hun plek in de bedrijfsvoering. Vooral bij de aanschaf van nieuwe machines en het inrichten van werkprocessen is dit een belangrijk punt van aandacht.

Wetgeving

Relevante wetgeving is te vinden in een aantal wetten en besluiten:

• Arbowet: De catalogus gaat uit van de Arbowet zoals geldend vanaf 01-07-2017, met
  • Arbobesluit
  • Arbobeleidsregels
• Arbeidstijdenwet (Atw)
• Algemene wet op gelijke behandeling (Awgb)
• Burgerlijk wetboek (Bw)
• Wet op de Ondernemingsraden (Wor)
• Wet Arbeid en Zorg
• Wet Verbetering Poortwachter (Wvp)
• Wet op de medische keuringen (Wmk) (incl. Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (Wgbo): artikel 1653c)
• Tabakswet
• Wegenverkeerswet (Wvw)

Norm (geen wetgeving):

• CROW: bij het werken langs de weg worden de normen van de CROW-publicatie 96b gevolgd voor de afzettingen.
  Meer informatie: https://www.arboportaal.nl/actueel/arbozorg