Allergenen

Wat is het?

Allergie is de meest voorkomende chronische ziekte in Nederland en steeds meer mensen hebben er last van. In Nederland heeft ongeveer 25% van de bevolking last van een allergie. Allergenen zijn in principe onschadelijke stoffen. De meeste allergenen bestaan uit eiwitten die gewoon in de natuur voorkomen. Nadat deze stoffen het lichaam zijn binnengekomen (via de neus, de mond en/of de huid) kunnen ze bij mensen die daarvoor gevoelig zijn, allergische klachten veroorzaken. Bekende allergenen zijn gras- en boompollen (hooikoorts), huisstofmijten, huisdieren en voedsel. In veel gevallen treden de klachten daar op waar het allergeen het lichaam binnen komt. Ieder mens is verschillend en ieder lichaam reageert anders. Een allergie voor een bepaalde stof kan verschillende klachten geven. Wanneer men voor het eerst in contact komt met een allergeen, zal het lichaam nog niet reageren, maar wel antilichamen produceren. Dit proces heet sensibilisatie. Sensibilisatie is nodig om uiteindelijk tot een allergische reactie te komen. De heftigheid van de reactie neemt daardoor bij herhaalde blootstelling toe.

Allergische klachten die kunnen optreden tijdens werken bij de provincies zijn:

• Allergische rhinitis (acute ontsteking van het neusslijmvlies, bijvoorbeeld door hooikoorts),
• Insectenallergie (bijvoorbeeld via een bijen- of wespensteek)
• Allergie veroorzaakt door medicijnen

Hoe loop je het op?

Er zijn drie manieren om een allergie te ontwikkelen

• Via inademen (Inhaleren) van pollen, schimmels, latex, schilfers, uitwerpselen of huisstofmijt
• Via huidcontact bij voorbeeld met latex, uitwerpselen, schimmels, huisstofmijt of bereklauw
• Via de mond (voedsel)

Direct werkzaamheid gerelateerd vormen bij de provincies zijn:

• Allergische rhinitis (bijvoorbeeld hooikoorts), dit risico is aanwezig bij veldwerk en bij alle medewerkers die dit buiten het werk oplopen en daar tijdens het werk last van hebben
• Insectenallergie, vooral bij veldwerk

Niet direct veroorzaakt door het werk, maar wel van belang zijn:

• Voedselallergie – niet beroepsmatig, maar collega’s kunnen ernstig allergisch zijn voor bv noten, dit moet je wel van elkaar weten om te kunnen helpen in geval van nood.
• Allergie veroorzaakt door medicijnen, niet beroepsmatig, dit moet je wel van elkaar weten om te kunnen helpen in geval van nood.

Wanneer komt het voor?

Veldwerk:

1. Pollen, via diverse bomen en planten tijdens de bloeiperiode.
2. Bereklauw: De brandwonden door de bereklauw worden veroorzaakt doordat er in de plant cumarine en furocumarine zitten die de mensenhuid overgevoelig maken voor zonlicht. Dat verschijnsel heet fotosensibilisatie. Bereklauw heeft zowel irriterende eigenschappen (brandharen), maar ook allergene eigenschappen via fotosensibilisatie.
3. Schimmels (bv penicilline) bij groenonderhoud, bv via dode bomen.
4. Insectengif (bijensteek, wespensteek e.d.)
5. Vogelveren en dan via daar aan vastzittende schilfers en stof, bijvoorbeeld bij schoonmaak van objecten waar bv duiven nestelen.
6. Uitwerpselen dieren en vogels, tijdens maaien van bermen en schoonmaak van objecten . Bij schoonmaak van objecten met een hogedrukspuit kan de nevel van het opspattende water besmet zijn met allergenen en bacteriën.

NB: brandharen van de eikenprocessierups zijn geen allergeen, maar een voorbeeld van een irriterende stof .

Kantoor:

1. Huisstofmijt (Een huisstofmijt is een onzichtbaar klein, spinachtig beestje dat in huisstof leeft)
2. Schimmels (bijvoorbeeld via een besmet klimaatsysteem)
3. Tabaksrook (in de buurt van rookruimten)
4. Latexallergie (schoonmaak, postkamer)

Maatregelen

De maatregelen om het risico aan te pakken moeten in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk.
Welke maatregelen genomen moeten worden om dit risico aan te pakken vind je hier.

Wettelijke basis

Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. Om daarvoor te zorgen is de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). Daarnaast zijn er ook nog andere wetten die werknemers beschermen tegen eventuele negatieve aspecten op het werk.
Lees hier welke wetartikelen bij dit risico van toepassing zijn.