Langdurige blootstelling aan warmte, zonnestraling

Wat is het?

We werken en leven bij voorkeur in een omgeving met een aangename temperatuur, waarbij onze lichaamstemperatuur tamelijk constant is. In warme omstandigheden moet je maatregelen nemen om je lichaamstemperatuur op peil te houden. Dit geldt ook voor werkomstandigheden. Het is moeilijk een vaste grens aan te geven wat aangenaam is, hier spelen veel factoren in mee. Maar de temperatuur op de werkplek mag niet schadelijk zijn voor de gezondheid van de medewerkers. Dit geldt in het bijzonder voor extra koude of warme omstandigheden.

Een belangrijk mechanisme om de lichaamstemperatuur te regelen is de bloedsomloop. Bij warmte wordt de huid meer doorbloed om warmte af te geven. Bij koude juist minder, dan wordt ook de bloedtoevoer naar vingers en tenen extra verminderd. Voldoende vocht en een goede doorbloeding zijn dus belangrijke aspecten bij de regeling van je lichaamstemperatuur.

Bijzondere warme omstandigheden hebben ook gevolgen voor het materiaal en de machines die gebruikt worden. Gereedschap en machines kunnen vastlopen door de warmte, bijvoorbeeld door uitzetting of omdat smeermiddelen te dun worden en niet meer goed werken. Sommige materialen krijgen andere eigenschappen bij hitte en worden minder goed bruikbaar

Hoe ontstaat het?

Warmte ontstaat door machines en apparatuur, warme buitenlucht en directe zonnestraling. Verder produceren we zelf warmte tijdens het werken, vooral bij inspannend werk.

Persoonlijke factoren die een rol spelen bij het omgaan met bijzondere temperaturen zijn:

Vochtbalans: je verliest vocht door zweten, je krijgt dan dorst, maar dit gevoel komt vertraagd. Je moet dus al extra drinken vóór je dorst krijgt.

Conditie: fitte personen hebben meestal een betere conditie en bloedsomloop en kunnen zo de lichaamstemperatuur beter regelen. Mensen met hartziekten en rokers zijn hier in het nadeel.

Leeftijd: is op zich geen factor, maar vaak worden de reacties van het lichaam langzamer bij het ouder worden en wordt het lastiger de lichaamstemperatuur te beheersen,

Gewicht: overgewicht gaat vaak samen met een slechtere conditie. Een laagje onderhuids vet isoleert en belemmert de afgifte van warmte.

Gewenning: het duurt enkele dagen tot weken om – gestructureerd – aan werken in een hoge temperatuur te wennen, in de werksituaties van provinciemedewerkers is dat niet aan de orde.

Wanneer komt het voor?

We spreken van een warme omgeving bij een temperatuur van 26 graden Celsius en hoger. Als je in bijzonder warme omstandigheden je werk moet doen, dan moet de werkgever voorlichting geven en maatregelen nemen om gezondheidsschade te voorkomen.  Situaties waarbij medewerkers mogelijk in een warme omgeving moeten werken, zijn:

• dringende herstelwerkzaamheden;
• storingsdiensten;
• noodzakelijke afzettingen plaatsen en verkeer regelen bij calamiteiten.

Bij extreme of aanhoudende warmte wordt je concentratievermogen minder en neemt de kans op fouten en ongelukken toe. Dit is een extra risico als je werk hebt waarin aandacht en concentratie nodig zijn.

Je kunt warmte afstaan door uitstraling en door zweten, dit gaat moeilijker naarmate de omgeving warmer en vochtiger is. Als je onvoldoende warmte kunt afstaan en hierdoor je lichaamstemperatuur oploopt, kan dit gevaar opleveren voor je veiligheid en gezondheid. Je kunt worden bevangen door de warmte. Onbehandeld is dit levensbedreigend.

Warmte is voor sommige mensen extra belastend. Dit geldt bijvoorbeeld voor zwangere vrouwen, mensen met long- of hartaandoeningen en mensen die medicijnen tegen hoge bloeddruk gebruiken. Als je medische klachten hebt, kun je de bedrijfsarts om advies vragen.

Zonnestraling kan op termijn ook andere gezondheidsschade veroorzaken, zoals huidkanker, eczeem (zonneallergie) en oogaandoeningen.

Een hoge luchtvochtigheid belemmert de afgifte van warmte.

Let op bij ventilatie: als de omgevingstemperatuur hoger is dan de huidtemperatuur van 35 °C, werkt een ventilator averechts. Het voelt wel koel, maar in werkelijkheid warmt je lichaam dan meer op.

Maatregelen

De maatregelen om het risico aan te pakken moeten in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk.
Welke maatregelen genomen moeten worden om dit risico aan te pakken vind je hier.