Besmetting via slijmvliezen (met name mond en neus)

Wat is het?

Besmetting met ziekteverwekkers die verloopt via contact met slijmvliezen, met name in de neus en mond. Vaak verloopt dit via hand-mond contact.

Hoe ontstaat het?

Bacteriën kunnen binnendringen via slijmvliezen van mond, neus en ogen. Parasieten komen via de mond in je longen of spijsverteringskanaal en kunnen zich daar nestelen.

Wanneer komt het voor?

Diverse ziekten kunnen worden opgelopen door besmetting via contact met de mond, neus of ogen. Vaak verloopt de besmetting via contact met de handen. De besmettingsbron kan zich o.a. bevinden in straatvuil, uitwerpselen en urine van dieren (ook op bessen e.d.), besmet water en kadavers.

We noemen hier twee weinig bekende, maar gevaarlijke vormen, namelijk hazenziekte en vossenlintworm.

Tularemie of hazenziekte:

Tularemie is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie, Francisella tularensis (categorie 2), die vooral voortkomt bij knaagdieren, hazen, konijnen en insecten. Tularemie is in Nederland een bij mensen zeer zeldzame ziekte. Of een besmet persoon ziek wordt hangt af van het type bacterie, de hoeveelheid binnengekomen bacteriën, persoonlijke weerstand en de wijze van besmetting.
De ziekte Tularemie kan veroorzaakt worden door contact met besmet dier, bijvoorbeeld een dode haas of het eten van besmet vlees. Ook door een beet van een geïnfecteerd insect, zoals een teek of een mug, kan de ziekte worden overgedragen. Verder is er een kans op besmetting door het drinken van verontreinigd water of het inademen van de bacterie, wanneer je bij het maaien over een dood dier rijdt.

De ziekte uit zich meestal in de vorm van zweren op de huid. Tularemie kan behandeld worden met antibiotica, er is in Nederland geen vaccin tegen. Onbehandeld kan de ziekte dodelijk zijn.

Vossenlintworm:

Vossen, honden en katten zijn eindgastheer van de vossenlintworm Echinococcus multilocaris (categorie 3). De lintworm, 1 tot 4 mm in grootte, komt voor in de dunne darm van de vos. De parasiet is tot nu toe aangetroffen in Oost-Groningen en Limburg (december 2017).

Mensen kunnen besmet worden doordat er eitjes van de vossenlintworm via de ontlasting of de vacht van de vos terechtkomen op voedsel dat niet verhit wordt. Denk hierbij aan wilde bessen, bramen en paddenstoelen in het bos. Ook door het aaien van een besmette hond kan de parasiet overgebracht worden.

Bij mensen tast de parasiet de lever aan. Zonder behandeling is de kans groot dat de patiënt hieraan overlijdt.

Maatregelen

De maatregelen om het risico aan te pakken moeten in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk.
Welke maatregelen genomen moeten worden om dit risico aan te pakken vind je hier.