Over Arbo Campus
Contact
 
RISICO

Ongewenst gedrag door derden

04 May Ongewenst gedrag door derden

Posted at 20:17h in Administratief werk, Bediening bruggen en sluizen, Bedrijfsbezoeken, Bodemsanering, Bouwplaats, Gladheidsbestrijding, Onderhoud bruggen, sluizen, tunnels, Overleg, contact externen en beleidsontwikkeling, Psycho-sociale arbeidsbelasting, Thuiswerken, Veldwerk, Verkeersdeelname, Werken aan het water, Werken langs de weg, Werken langs het spoor/tram by

Ongewenst gedrag door derden

Beschrijving risico

Ongewenst gedrag door derden behoort tot het arbeidsrisico PSA (Psychosociale arbeidsbelasting). Het gaat hierbij om arbeidsrisico’s die werkstress kunnen veroorzaken, zoals werkdruk, agressie en geweld, pesten, discriminatie en seksuele intimidatie.

Hieronder worden het risico en de maatregelen ten aanzien van ongewenst gedrag door derden weergegeven. Agressie en geweld, seksuele intimidatie, pesten en discriminatie tussen collega’s onderling wordt beschreven bij het onderwerp ongewenst gedrag. De beschrijving van werkdruk en de bijbehorende maatregelen is te vinden bij het onderwerp werkdruk en werkstress.

Wat is het?

Ongewenst gedrag door derden betreft situaties waarbij een medewerker in verband met het werk door iemand van buiten de organisatie (de agressor), (non)verbaal of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen.

Uitingsvormen van agressie en geweld zijn divers. Zij zijn in een aantal categorieën te verdelen: verbale agressie, fysiek geweld, discriminatie, seksuele intimidatie en overige intimidatie. Voor al deze vormen van gedrag geldt dat ze voor de organisatie onacceptabel zijn.

Verbale agressie

Verbale agressie kan zowel gesproken (face-to-face of telefonisch) als schriftelijk (per brief, e-mail, sms, social media) worden geuit. Uitingsvormen van verbaal geweld zijn: schreeuwen, schelden, vloeken, vernederen, treiteren, pesten, vals beschuldigen.

Non-verbale agressie

Onder non-verbale agressie vallen gebaren en gezichtsuitdrukkingen.

Discriminatie

Discriminatie betekent dat er onterecht verschil wordt gemaakt in de behandeling van mensen. Discriminatie kan plaats vinden op basis van de volgende kenmerken: leeftijd, seksuele voorkeur, godsdienst en levensovertuiging, ras (huidskleur, afkomst, nationale of etnische achtergrond), geslacht, nationaliteit, handicap of chronische ziekte, politieke overtuiging, burgerlijke staat, soort arbeidscontract (vast of tijdelijk), arbeidsduur (fulltime of part-time werk), functie.

Fysiek geweld

Dit betreft direct lichamelijk contact, zoals: duwen/trekken, slaan/schoppen, vastgrijpen, achtervolgen, krabben/bijten, fysiek hinderen, gooien of vernielen van voorwerpen, spugen, diefstal van eigendommen, verwonden, geven van een kopstoot, wapengebruik.

Seksuele intimidatie

Seksuele intimidatie is elke vorm van seksuele toenadering, verzoeken om seksuele gunsten of ander seksueel getint verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag, die als ongewenst worden ervaren. Denk hierbij aan: seksueel getinte opmerkingen en/of blikken, nafluiten, exhibitionisme, aanranding/verkrachting, seksueel getinte e-mail of sms, seksuele chantage, hijggedrag, seksuele handtastelijkheden.

Overige intimidatie

Uitingsvormen van overige intimidatie zijn bijvoorbeeld: dreigen/bedreigen, onder druk zetten, bedreigende gebaren maken, chanteren, bekladden, dreigbrief/e-mail en/of berichten via social media (Facebook, Instagram etc.), gezinsleden bedreigen, stalken/achtervolgen, bommelding, dreigen met wapengebruik.

Hoe ontstaat het?

Er bestaan verschillende vormen van agressief gedrag, we onderscheiden:

Frustratie agressie

Hierbij is het agressieve gedrag een uiting van frustratie; het is een emotionele uitbarsting door (een opeenstapeling van) negatieve ervaring(en). Deze agressie is vaak invoelbaar, en kan door servicegerichtheid of probleemoplossend gedrag vaak worden voorkomen, beperkt of opgelost. Hoewel deze agressie vaak invoelbaar is, betekent dit niet dat dergelijk gedrag acceptabel is.

Instrumentele of doelgerichte agressie

Het agressieve gedrag wordt ingezet als middel om een bepaald doel te bereiken; het is er op gericht macht te krijgen over de ander. De dader past de vorm en heftigheid aan zijn verwachting aan dat hij zijn doel kan bereiken. Deze vorm van agressie is vaak lastig te hanteren omdat medewerkers worden geïntimideerd. Instrumentele agressie moet zo snel mogelijk worden begrensd. Het moet de dader duidelijk zijn dat hij zo zijn doel niet bereikt en de negatieve consequenties van zijn gedrag moet aanvaarden.

Agressie onder invloed van stoornis of middelengebruik

Agressief gedrag vindt plaats onder invloed van alcohol, drugs, medicijnen en/of een psychische stoornis. Dit maakt de agressie onvoorspelbaar en moeilijk invoelbaar.

Aanpak

Voor het uitvoeren van een effectief beleid is het noodzakelijk een cyclische aanpak te volgen. Aanbevolen wordt daarvoor de Plan Do Check Act cyclus toe te passen. Deze aanpak is ook bekend als de Deming Circle.

Maatregelen

De maatregelen om het risico aan te pakken moeten in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Als daar niets aan kan worden gedaan, zijn andere maatregelen mogelijk.
Welke maatregelen genomen moeten worden om dit risico aan te pakken vind je hier.

Beleidschecklist

Voor succesvolle implementatie en uitvoering is het van belang dat de  maatregelen in samenhang met elkaar worden genomen. Het succes van de aanpak zal bepaald worden door de volledigheid en kwaliteit van de onderdelen maar vooral en bovenal door de onderliggende samenhang tussen de onderdelen.

Een lijst van alle onderdelen van een aanpak met betrekking tot ongewenst gedrag door derden is opgenomen in deze arbocatalogus. Deze lijst kan als checklist dienen voor de organisatie. De onderdelen van de Beleidschecklist Ongewenst gedrag door derden dienen ook herkenbaar terug te komen in de PDCA aanpak.

Wettelijke basis

Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. Om daarvoor te zorgen is de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). Daarnaast zijn er ook nog andere wetten die werknemers beschermen tegen eventuele negatieve aspecten op het werk.
Lees hier welke wetartikelen bij dit risico van toepassing zijn.

Leeroplossingen