Digi-RIE Schadelijk geluid (13)

13 Schadelijk geluid

Deze module is verdeeld in twee secties t.w. een sectie ‘hinderlijk geluid’ en een sectie ‘schadelijk geluid’. Hinderlijk geluid is van toepassing als spraakverstaanbaarheid of het horen van signalen/geluiden kritisch is. Schadelijk geluid is van toepassing voor de situaties waarin sterke geluidsbronnen optreden, hetzij door handelingen of door achtergrondlawaai. Er is sprake van een schadelijk lawaainiveau als je elkaar op 1 meter afstand niet kunt verstaan zonder de stem te verheffen. In cijfers uitgedrukt is dit een geluidsniveau van 80 decibel (afgekort dB). Blootstelling gedurende een werkdag (8 uren) aan een geluidsniveau van meer dan 80 dB veroorzaakt op de lange duur onherstelbare schade aan het gehoor.

1. Hinderlijk geluid

Stelling: De werkplekken zijn vrij van hinderlijke geluiden, nagalmen, e.d.  

Toelichting: Het gaat hier om hinderlijk geluid dat de spraakverstaanbaarheid, de concentratie of het interpreteren van signalen/geluiden ernstig belemmert. Wanneer in een ruimte weinig geluidsabsorberende materialen zijn toegepast (de ruimte is ‘hard’) leidt dit al snel tot verstoring van spraakverstaanbaarheid. Verdere oorzaken van geluidsoverlast kunnen zijn: slechte geluidsisolatie tussen ruimtes of van de gevel (verkeerslawaai), rumoerige klimaatbeheersingsinstallatie, compressoren, enz. Let vooral ook op verkeerslawaai: het kan voorkomen dat ventileren aan de straatzijde niet mogelijk is vanwege lawaaihinder. Dan moeten speciale voorzieningen voor ventilatie worden getroffen.

Oplossing: Bij geluidhinder kunnen zowel maatregelen aan de bron als beheersmaatregelen binnen de werkruimte soelaas bieden. Zie voor maatregelen de Arbocatalogus schadelijk geluid.

2. Schadelijk geluid

Stelling: De maximale blootstelling van de medewerker per dag is lager is dan 80 Decibel (db(A)). 

Toelichting: 80 db(A) is een geluidsniveau waarbij je op 1 meter afstand elkaar moeilijk kunt verstaan zonder stemverheffing. Het lawaai kan van machines/bewerkingen komen, maar ook van het tegen elkaar komen of omvallen van voorwerpen (bijvoorbeeld serviesgoed), blazen met perslucht, enz.. Let op, als het geluid voornamelijk uit hoge tonen bestaat kun je het niveau gemakkelijk onderschatten.

Oplossing: Als het geluid boven de 80 db(A) ligt mogen de medewerkers hier geen 8 uur per dag aan blootgesteld worden. Zie voor maatregelen de arbocatalogus schadelijk geluid.

3. Geluidsbelasting in kaart gebracht

Stelling: Van de werkplekken en de medewerkers is de geluidsbelasting in kaart gebracht, waar nodig door middel van metingen door een deskundige.

Toelichting: Als er mogelijk sprake is van schadelijk geluid dan dient bekend te zijn welk geluidsniveau optreedt op de werkplekken en dient bepaald te worden welke belasting voor de daar aanwezige personen te verwachten is.

Oplossing: Laat metingen uitvoeren of voer zelf metingen uit. Laat een arbeidshygiënist bepalen hoe de metingen uitgevoerd moeten worden.

4. Beschermende maatregelen geluid

Stelling: Er zijn technische en organisatorische maatregelen genomen om de geluidsbelasting voor de medewerkers te beperken. 

Toelichting: Als er sprake is van schadelijk geluid op de werkplek dan zijn er maatregelen getroffen als de gemiddelde belasting van de medewerkers per werkdag lager is dan 80 db(A). Als dit redelijkerwijs niet mogelijk is, wordt persoonlijke gehoorbescherming voorgeschreven.

Oplossing: Zie voor te nemen maatregelen de Arbocatalogus Schadelijk Geluid

5. Markering werkplekken met schadelijk geluid

Stelling: Werkplekken met geluidsniveaus boven de 80 db(A) zijn als zodanig aangeduid door middel van voorgeschreven waarschuwingsborden (blauw bord met hoofd met gehoorbeschermers).  

Toelichting: –

Oplossing: Plaats borden en lijnen op de werkplek om de zones aan te duiden waar sprake is van schadelijk geluid.

6. Gehoorbeschermingsmiddelen (pbm)

Stelling: Alle medewerkers die aan schadelijk geluid bloot staan hebben adequate persoonlijke gehoorbeschermingsmiddelen ter beschikking en gebruiken deze ook. Medewerkers hebben instructie gehad over het gebruik daarvan.    

Toelichting: Persoonlijke beschermingsmiddelen worden verstrekt als het risico niet op een andere manier kan worden beheerst (laatste redmiddel na bronaanpak). Juiste verstrekking betekent:

• Bepalen of het middel geschikt is om te beschermen tegen het risico;
• Bepalen of er geen nieuwe risico’s door veroorzaakt worden (hinder, noodsignaal niet horen, belemmering zicht e.d.);
• Bepalen hoe het middel wordt gebruikt, gereinigd, opgeslagen en hoe vaak vervanging moet gebeuren. Uiteraard moet geregeld zijn dat er altijd voldoende middelen beschikbaar zijn;
• Praktisch uitleg geven aan medewerkers hoe het middel gebruikt moet worden (voorlichting en instructie);
• Toezicht op het gebruik en sanctionering afspreken

Oplossing: Bepaal welk type pbm noodzakelijk zijn en voor welke medewerkers dit geldt, geef voorlichting en instructie aan alle gebruikers.

7. Audiometrisch onderzoek (PAGO)

Stelling: Alle medewerkers die bloot staan aan schadelijk geluid worden periodiek in de gelegenheid gesteld om hun gehoor te laten testen (audiometrisch onderzoek).   

Toelichting: Afhankelijk van het geluidsniveau waaraan de medewerkers bloot staan moeten ze periodiek in de gelegenheid gesteld worden om hun gehoor te laten onderzoeken. De volgende termijnen gelden:

• Bij een gemiddeld geluidsniveau tussen 80 en 85 dB(A) 1x per 4 jaar;
• Bij een gemiddeld geluidsniveau tussen 85 en 90 dB(A) 1x per 2 jaar;
• Bij een gemiddeld geluidsniveau groter dan 90 dB(A): jaarlijks.

Oplossing:Biedt de medewerkers volgens bovenstaande periodiciteit een gehooronderzoek aan (PAGO). Zorg daarbij ook voor adequate voorlichting en instructie.

8. Voorlichting in instructie

Stelling: Iedereen volgt de instructies ten aanzien van een veilige en gezonde werkwijze op en wordt zonodig hierop aangesproken door de leiding. 

Toelichting: Het kan qua geluidsbelasting voor de medewerker en de omstanders zeer veel uitmaken hoe je omgaat met de lawaaiproducerende werkzaamheden. Het spreekt voor zich dat eenieder geacht wordt zo min mogelijk schadelijk geluid te produceren. Hierop dient de leiding actief toe te zien en zonodig te sanctioneren. Dat geldt uiteraard ook voor het gebruik van PBM.

Oplossing: Houd van tijd tot tijd een voorlichtingssessie en/of inspectieronde om scherp te blijven op dit thema. Voor de situatie dat hardnekkig afgeweken wordt van de voorschriften dient een sanctiebeleid opgezet te zijn en kenbaar gemaakt te worden aan alle betrokkenen.