Digi-RIE Taakeisen (5.2)

5.2 Taakeisen Werkdruk

Naast agressie en geweld en andere ongewenste omgangsvormen behoort werkdruk als factor die mogelijk tot werkstress kan leiden, tot het aandachtsgebied Psycho Sociale Arbeidsbelasting (PSA). Werkdrukverhogende factoren worden in deze module beoordeeld
Kijk voor oplossingen, maatregelen en goede voorbeelden van provincies op de Arbocatalogus Provincies.

1. Volledigheid van de functies

Stelling: Alle functies bevatten voldoende voorbereidende, uitvoerende en organiserende taken, in een goede onderlinge verhouding.

Toelichting: Volledige functies hebben minder stressrisico’s zoals: gebrek aan zicht op het eindresultaat van het werk en het grote geheel waaraan bijgedragen wordt, te weinig invloed op het oplossen van kleine problemen of storingen en te veel afhankelijkheid van anderen (die het druk kunnen hebben, afwezig kunnen zijn, etc.). Daarnaast bieden volledige functies meer regelmogelijkheden voor het zodanig voorbereiden van werk dat de uitvoering gemakkelijker gaat, en het oplossen van problemen en storingen, etc.

Oplossing: Maak functies in balans door voorbereidende, uitvoerende of organiserende taken toe te voegen of de onderlinge verhouding te verbeteren.

2. Kortcyclische arbeid

Stelling: Er is voldoende afwisseling in taken/handelingen om monotonie of eenzijdige belasting te voorkomen.

Toelichting: Kortcyclische arbeid is arbeid waarin dezelfde taken/handelingen meerdere malen binnen 90 seconden worden herhaald. Dit is monotoon en vormt daardoor een stressrisico, maar is ook een gezondheidsrisico doordat gebruikte spieren en gewrichten overbelast worden door repeterende handelingen en de repeterende belasting die dat meebrengt. Let wel: het gaat om kortcyclisch werk als structureel onderdeel van een functie.

Oplossing: Kortcyclische taken automatiseren, of als dat niet kan de kortcyclische taken verminderen, bijvoorbeeld door taakroulatie.

3. Werk is geen afgerond geheel

Stelling: Voor elke functie is duidelijk welke resultaten wanneer opgeleverd moeten worden en welke kwaliteitscriteria van toepassing zijn.

Toelichting: Het gaat hier om het feitelijk afronden van een taak, waarbij de termijn sterk kan verschillen: sommige taken duren een dag, andere een jaar. Dat is geen probleem, als er maar wel zicht op afronding is, ook als de taak daarna weer opnieuw begint. Daarnaast kunnen taken nooit ‘af’ zijn als de kwaliteitsnorm niet duidelijk is: wanneer is goed ook goed genoeg? Als dat niet duidelijk is gaan mensen naar hun eigen maatstaven werken, en die kunnen best veel hoger liggen dan nodig en mogelijk is gezien de beschikbare tijd en middelen. Dat levert dan voortdurend stress op.

Oplossing: Zorg dat duidelijk is wanneer welke resultaten opgeleverd moeten worden, en welke kwaliteitscriteria van toepassing zijn.

4. Overbelasting door tijdsdruk

Stelling: Het werkaanbod/werkhoeveelheid past in de regel goed in de werktijd die ter beschikking is.

Toelichting: Het gaat hier om kwantitatieve werkdruk, die in objectieve zin alleen globaal kan worden vastgesteld. Er moet voorkomen worden dat er veel tijdsdruk of pieken in de werkbelasting optreden.

Oplossing: Zie voor oplossingen de Arbocatalogus Provincies

5. Overbelasting door nauwkeurig en inspannend werk

Stelling: De nauwkeurigheid waarmee het werk gedaan moet worden, is goed hanteerbaar.

Toelichting: Nauwkeurigheid, afbreukrisico’s etc. kunnen leiden tot verhoogde werkstress, net als langdurig ingespannen kijken, luisteren, etc.

Oplossing: Door afwisseling met minder belastende taken, samenwerking in teamverband, organiseren van sociale en functionele steun en taakroulatie kan overbelasting voorkomen of verholpen worden.

6. Onderbelasting

Stelling: Medewerkers hebben genoeg te doen; het werk biedt voldoende uitdagingen.

Toelichting: –

Oplossing: Neem maatregelen ter vermindering van onderbelasting

7. Duidelijke taakeisen

Stelling: Taakeisen zijn duidelijk voor de medewerkers en niet tegenstrijdig.

Toelichting: Medewerkers weten welke eisen er aan hen worden gesteld en kunnen daarover meepraten. Vastleggen van taakeisen in een functieomschrijving, en ook het regelmatig bespreken van de taakeisen (‘Het goede gesprek’ en loopbaangesprekken, werkoverleg) zijn zinvol om waar mogelijk duidelijkheid te geven. tegenstrijdige taakeisen leiden tot rolconflicten of conflicten met collega’s.

Oplossing: Maak taakeisen helder, en stem daarover af met de medewerker.

8. (Intellectuele) over- of ondercapaciteit

Stelling: Medewerkers vervullen functies die goed aansluiten bij hun kwaliteiten.

Toelichting: Er is sprake van verbeterpunten wanneer functie-eisen en opleidingsniveau niet in overeenstemming zijn met elkaar, of wanneer een medewerker vaak taken moet uitvoeren waarvoor hij te weinig of juist te veel capaciteiten (kennis en vaardigheden) heeft.

Oplossing: Door afwisseling met meer/ minder belastende taken, samenwerking in teamverband, organiseren van sociale en functionele steun en taakroulatie kan de balans tussen functie-eisen en kwaliteiten bevorderd worden.